Masz pomysł na produkt, ale nie wiesz, czy znajdą się na niego klienci? Jesteś pewien sukcesu, ale nie dysponujesz odpowiednimi środkami, by wypromować swój biznes? Chciałbyś zarabiać jako innowacyjny przedsiębiorca, ale obawiasz się ryzyka i wolałbyś nie brać na siebie zbyt wielu zobowiązań? Jeśli utożsamiasz się z tymi stwierdzeniami, prawdopodobnie dobrym rozwiązaniem dla Ciebie będzie start-up. Samo pojęcie pojawiło się na polskim rynku stosunkowo niedawno, ta forma działalności również jest u nas nowością. Sprawdź, co warto wiedzieć, zanim założysz start-up.

Co to jest start-up i czym różni się od „zwykłej” firmy?

Większość przedsiębiorstw zakładana jest z myślą o długotrwałym funkcjonowaniu. Ze start-upem jest odwrotnie – ma on za zadanie szybko zaistnieć na rynku i zdobyć klientów na innowacyjny produkt lub usługę. Przeważnie start-up zamykany jest przed upływem 5 lat od rozpoczęcia działalności i nie świadczy to o jego porażce, ale jest naturalnym procesem, związanym z cyklem życia produktu.

Tak jak w przypadku wielu nowinek rynkowych, również start-up nie ma jednoznacznej definicji. Na pewno od typowego przedsiębiorstwa odróżnia go funkcjonowanie w warunkach wysokiego ryzyka. Najczęściej start-upy bardzo skutecznie posługują się nowymi technologiami. Wykorzystują je nawet do zdobycia funduszy na rozpoczęcie działalności (np. przez crowdfunding – dobrowolną zbiórkę w Internecie). Środki na założenie start-upu mogą pochodzić od właścicieli, ale nie jest to normą, zwłaszcza gdy przedsiębiorcy mają pomysł ale nie dysponują kapitałem na jego wdrożenie. Dużą rolę pełnią tutaj tzw. aniołowie biznesu (prywatni inwestorzy widzący potencjał start-upu), a także przedsięwzięcia typu joint venture (wsparcie od innych firm).

Jakie są zalety i wady start-upu?

Do założenia start-upu często skłaniają przedsiębiorców niskie koszty własne (jeśli uda się w inny sposób pozyskać inwestorów). Dlatego właśnie na start-up decydują się często młodzi ludzie, którzy mają innowacyjne i ciekawe pomysły, ale nie dysponują środkami na ich realizację. Istotne jest nawet samo doświadczenie, jakie można zdobyć dzięki start-upowi. Warto pamiętać, że sukces w biznesie niezwykle rzadko jest osiągany już przy pierwszej próbie – zatem nawet jeśli start-up nie przyniesie oczekiwanych efektów, to pozwoli młodym przedsiębiorcom na zdobycie pierwszych szlifów na rynku i opracowanie kolejnego, lepszego projektu.

To właśnie stosunkowo spore ryzyko porażki jest największą wadą start-upu. W Polsce ok. 90% start-upów zamyka się po dwóch latach działalności. Jednocześnie pozostałych 10% osiąga sukces na skalę krajową lub więcej – ogólnoświatową.

Jaką role dla start-upów pełnią inkubatory przedsiębiorczości?

Aby zacząć działalność w ramach start-upu, nie trzeba od razu rejestrować działalności gospodarczej. Z myślą o młodych, niedoświadczonych, ale pomysłowych przedsiębiorcach, powstały inkubatory przedsiębiorczości. Są to podmioty, które biorą na siebie prawną część działalności – w tym zawieranie umów czy wystawianie faktur. Właściciel start-upu podpisuje umowę z inkubatorem.

Jeśli start-up okaże się sukcesem, niezbędne jest przekształcenie go w standardowe przedsiębiorstwo. Pomimo wszystkich swoich dobrych stron, inkubator w pewnym momencie hamuje naturalny rozwój firmy – to znak, że czas założyć własną działalność.

Jaką formę prawną może przyjąć start-up?

Najpopularniejszą formą prawną wybieraną przez właścicieli start-upów, którzy chcą już samodzielnie prowadzić swój biznes, jest JDG (jednoosobowa działalność gospodarcza). Ma ona wiele zalet – jej założenie jest darmowe i bardzo łatwe (wystarczy wypełnienie online i przesłanie do właściwego urzędu gminy formularza CEIDG-1). Warto skorzystać ze wsparcia biura rachunkowego przy procesie rejestracji, aby mieć pewność, że wszystkie pozostałe dokumenty zgłoszeniowe są poprawnie i w terminie złożone.Młody przedsiębiorca ma opcję wyboru pomiędzy skalą podatkową, podatkiem liniowym i ryczałtem. Konsultacje przeprowadzane przez biura rachunkowe czy doradców podatkowych pozwalają przybliżyć świat podatków, aby wybór opodatkowania był łatwiejszy.

Pewni swego młodzi przedsiębiorcy mogą łączyć siły, działając w formie spółki. Szczególnie opłacalna jest spółka z o.o. (ograniczoną odpowiedzialnością). Jej główną zaletą jest to, co zawarto w samej nazwie – w razie kłopotów finansowych, wspólnicy nie odpowiadają majątkiem osobistym za zobowiązania spółki.

Z myślą o start-upach powstała nowość na polskim rynku przedsiębiorczości: prosta spółka akcyjna (PSA). Umożliwia ona emisję akcji, ułatwiających rozwój międzynarodowy firmy, a jednocześnie nie wymaga wkładu własnego (kapitał początkowy spółki może wynosić nawet 1 zł).

Jak chronić pomysł, aby nie ukradła go konkurencja?

W przypadku start-upu, największą wartością firmy jest oferowana przez nią innowacja. Taki pomysł łatwo jest skopiować – obawa o podpatrzenie pomysłowych rozwiązań i wdrożenie ich w życie przez większego gracza rynkowego jest zatem uzasadniona. Polskie prawo umożliwia zastosowanie ochrony przed taką kradzieżą pomysłu.

Przede wszystkim niezbędna jest szczegółowa dokumentacja – szkice, plany, projekty, założenia. W tej formie pomysł staje się utworem, a ten już podlega ochronie prawnej. Nie należy też wierzyć inwestorom na słowo – przed zaprezentowaniem całości projektu, warto sporządzić umowę o poufności, która ochroni pomysł, będący bazą start-upu.

Start-up oznacza nowe możliwości i jest idealnym rozwiązaniem dla osób kreatywnych, dysponujących ciekawymi projektami, ale bez możliwości ich sfinansowania. Jednocześnie założyciela start-upu, podobnie jak wszystkich przedsiębiorców, obowiązują określone zasady – przepisy podatkowe, ustawy regulujące dany rodzaj działalności czy przepisy związane z uczciwą konkurencją. Ponieważ za swoją firmę ponosisz całkowitą odpowiedzialność, nawet jako początkujący przedsiębiorca, warto skorzystać ze wsparcia specjalistów. Wybierając biuro rachunkowe do obsługi start-upu, sprawdź najpierw, czy ma ono doświadczenie w tym zakresie i czy jest gotowe wspomóc Cię w obszarze księgowości i podatków, jak również udzielić informacji na start – zwłaszcza w kwestii form działalności i opodatkowania.