Podobnie jak PIT w przypadku osób fizycznych, CIT jest podatkiem dochodowym, ale od dochodów osób prawnych. Każda firma mająca osobowość prawną jest zobowiązana do opłacania zaliczek na podatek CIT, miesięcznie lub kwartalnie. Stawka podatku różni się w zależności od tego, czy płatnikowi przysługuje ulga. Kto może na nią liczyć? Kiedy wpłaca się zaliczki i rozlicza rok? Na czym polega coraz popularniejszy wśród polskich przedsiębiorców tzw. CIT estoński? Sprawdź, co powinieneś wiedzieć o podatku CIT.

Kto odprowadza podatek CIT?

Podatek dochodowy CIT odprowadzają podmioty, które na mocy obowiązujących przepisów, posiadają osobowość prawną. Są to spółki handlowe (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne), spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd w Polsce, niektóre spółki jawne, podatkowe grupy kapitałowe (tworzone przez co najmniej dwie spółki handlowe w związku kapitałowym), a także wybrane inne podmioty, takie jak banki, fundacje i stowarzyszenia. Ustawodawca przewidział również zwolnienia z opłacania CIT dla wybranych podmiotów (m.in. jednostki budżetowe).

Co więcej, CIT obowiązuje również wybrane podmioty nieposiadające osobowości prawnej, w tym wspólnoty mieszkaniowe czy placówki oświatowe, a także niektóre spółki zagraniczne.

Bycie podatnikiem CIT nie jest kwestią wyboru – obowiązek jego odprowadzania narzucają przepisy prawa, nie można więc stosować zamiennie innej formy rozliczenia.

Stawki podatku CIT – kto może skorzystać z preferencyjnych warunków?

Standardowo wysokość podatku CIT wynosi 19% – jest to stawka podstawowa. Ustawodawca dopuszcza jednak rozliczanie się zgodnie z preferencyjną stawką 9%. Obowiązuje ona od 1. stycznia 2019 r. – wcześniej preferencyjną stawką było 15%. Aby móc z niej skorzystać, należy jednak spełniać szereg warunków.

Preferencyjny CIT jest dostępny dla firm dopiero rozpoczynających działalność, a także dla małych podatników. W przypadku nowych firm, preferencyjny CIT obowiązuje niezależnie od uzyskanych przychodów, w pierwszym roku podatkowym działalności. Należy przy tym mieć na uwadze, iż za nową nie uznaje się w tym przypadku firmy powstałej na skutek restrukturyzacji innego przedsiębiorstwa albo takiej, która uzyskała status osoby prawnej (np. poprzez przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością).

Za małego podatnika, uprawnionego do 9% CIT, uważa się firmę:

– której wartość przychodu ze sprzedaży brutto (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług), nie przekroczyła 2 mln euro w poprzednim roku podatkowym. Za podstawę obliczenia przyjmuje się średni kurs euro ogłoszony przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, z zaokrągleniem do 1000 zł,

– której przychody nie przekroczyły netto kwoty 2 mln euro w danym roku podatkowym. Przeliczenie odbywa się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku danego roku podatkowego (przeważnie jest to 2. stycznia), w zaokrągleniu do 1000 zł. Jeśli do przekroczenia limitu dojdzie w trakcie trwania roku podatkowego, firma jest zobowiązana odprowadzić 19% CIT od kolejnego miesiąca lub kwartału (w zależności od przyjętego terminu wpłaty zaliczek), przy czym w trakcie roku limit jest liczony od przychodów netto.

Rozliczenia CIT – zaliczki i rok podatkowy

Przedmiotem opodatkowania w CIT jest dochód w danym roku podatkowym, czyli suma dochodu z zysków kapitałowych i innych źródeł przychodów. 

Zaliczki na CIT mogą być odprowadzane miesięcznie (do 20. dnia miesiąca za poprzedni miesiąc) lub kwartalnie (do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale, którego dot. zaliczka). Płatnicy CIT mają także obowiązek rozliczyć się za dany rok podatkowy do końca 3. miesiąca następnego roku. Dzień rozliczenia stanowi jednocześnie termin wpłaty należnego podatku.

CIT estoński – na czym polega?

Coraz większym zainteresowaniem podatników cieszy się tzw. CIT estoński. Stanowi on alternatywną metodę rozliczenia podatku dochodowego dla podmiotów prawnych. Zmiany w regulującej go ustawie wprowadzone od początku 2021 r. sprawiły, iż dla części firm jest on znacznie korzystniejszy (dotyczy to zwłaszcza przedsiębiorstw skupionych na rozwoju biznesu i inwestowaniu, nie na samym wypłacaniu pieniędzy zarządowi).

CIT estoński nie powstaje jak standardowy CIT z tytułu osiąganego dochodu osoby prawnej, a na przykład uzyskanych korzyści przez wspólników. Może to być wypłata dywidendy, jak również koszty związane z leasingiem do celów mieszanych (prywatnych oraz firmowych). Należy się liczyć również z tym, że wydatki niezwiązane z działalnością firmy będą opodatkowane CITem estońskim, może to być na przykład dodatkowe świadczenie dla pracownika jak luxmed czy multisport.

Stawka estońskiego CIT jest atrakcyjniejsza niż standardowego: suma podatku od zysków spółki oraz podatek od dywidendy wspólnika wynosi 20% (zamiast 26,6%) dla małych podatników i 25% (zamiast 34,39%) dla pozostałych płatników CIT. 

Wśród analityków i specjalistów prawa podatkowego, CIT ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Pierwsi zwracają uwagę na jego znaczenie z punktu widzenia gospodarki kraju – odpowiednio niska stawka CIT może przyciągać zagranicznych inwestorów. Negatywne opinie dotyczą niedoprecyzowania szczegółowych kwestii dotyczących rozliczania CIT estońskiego, co sprawia, że przepisy go regulujące nie są tak klarowne jak powinny być. Z uwagi na stopień komplikacji, podmioty objęte podatkiem CIT standardowym, jak i estońskim powinny móc liczyć na stałe wsparcie ze strony kompetentnego biura rachunkowego, zatrudniającego specjalistów w dziedzinie podatków od spółek i w przeciwieństwie do etatowej księgowej, świadczącego usługi stale (bez zwolnień lekarskich czy urlopu).